Crynwyr Cymru yn Eisteddfod Wrecsam

Bob blwyddyn, mae Crynwyr Cymru - Quakers in Wales yn mynychu'r Eisteddfod Genedlaethol a dyma flas bach o'r hyn a wnaethom yno y tro hwn.

Eleni, fe wnaethom ni ein lleoli ein hunain yn y Babell Heddwch gyda grŵp o sefydliadau eraill sy'n weithgar mewn ymgyrchoedd ac eiriolaeth dros heddwch. Fe wnaethom hefyd sefydlu ein Cornel Dawel arferol ym mhabell Cŷtun gydag arddangosfa fach o'r Crynwyr yno.

Roeddem ni'n lwcus gyda'r tywydd a dim ond unwaith y cawsom ein dal mewn cawod fawr eleni - er bod hyn yn cyd-daro â chyfarfod addoli awyr agored dydd Llun felly fe gawsom ni'n eithaf gwlyb! Roedd yr achosion eraill o Addoliad ar y Maes yn fwy lwcus serch hynny ac ymunodd Cyfeillion a phobl eraill â ni.

Gwelodd Dafydd Iwan, y canwr gwerin/protest hynod boblogaidd o’r anthem Gymreig answyddogol ‘Yma o hyd’, un o’n crysau-t allgymorth Crynwyr gyda’r geiriau ‘Syml. Radical. Ysbrydol’ arno a gofynnodd am un a wisgodd ar y llwyfan yn ei berfformiad llawn dop.

Ar y dydd Gwener, ymunodd gwneuthurwr ffilmiau â ni a recordiodd luniau o weithgarwch y Crynwyr a chyfweld â rhai Cyfeillion yn y Gymraeg a’r Saesneg ar y Maes. Fe wnaethon ni hefyd gefnogi Cyfaill o Abertawe, Emma Roberts, i roi sgwrs ym mhabell y Cymdeithasau am ei gwaith fel Caplan Crynwyr.

Cymerwyd llawer o gopïau o’r llyfr Tua’r Tarddiad, ac o Paham yr wyf yn Grynwr gan Waldo Williams a’r Cynghorion a gwyliau dwyieithog, ynghyd â niferoedd mawr o fathodynnau, a gasglwyd yn bennaf gan blant fel rhoddion am ddim! Mwynhaodd y plant hefyd wneud colomen Heddwch.

Ysgrifennwyd cardiau post at garcharorion cydwybod; defnyddiodd pobl nodiadau gludiog i nodi pryd neu ble roeddent yn teimlo fwyaf heddychlon; llofnododd rhai ddeisebau. Doedd neb yn hollol siŵr pa weithgareddau oedd yn eiddo i ni a pha rai oedd yn eiddo i Gymdeithas y Cymod – fe wnaethon ni rannu gofalu am y Babell Heddwch mewn ffordd hyfryd.

Roedd y Maes yn lle llawen iawn eleni, gyda'r tywydd rhagorol o gymorth mawr – ac eithrio'r un cawod dywallt yn ystod yr addoli! Croesawyd nifer o ddysgwyr y Gymraeg, ac yn y ddinas hon ger y ffin â Lloegr, roedd yn dda dod o hyd i lawer o bobl oedd yn fodlon rhoi cynnig ar eu Cymraeg dechreuwyr. Mae chwilfrydedd mawr mewn ffyrdd Crynwyr ymhlith pobl Gymry mamiaith a fagwyd mewn eglwysi a chapeli eraill, ac mae'r eisteddfod Genedlaethol yn lleoliad delfrydol iddyn nhw ddod o hyd i ni, ac i ni ddod o hyd iddyn nhw.

Rydym eisoes yn edrych ymlaen at ein taith i'r eisteddfod Genedlaethol 2026 yn Sir Benfro, lle bydd Crynwyr Cymru yn noddi cystadleuaeth fawreddog 'Medal y Cyfansoddwr'.